Op grond van de wet zijn ouders verplicht om hun kinderen te onderhouden. Deze onderhoudsplicht duurt in beginsel tot een kind 21 jaar is.

 

Bij echtscheiding kan een verplichting tot het betalen van partneralimentatie worden afgesproken of opgelegd.

De hoogte van het alimentatiebedrag hangt af van de behoefte en de draagkracht. In beginsel is in ieder gezin en na iedere scheiding het alimentatiebedrag anders. Alleen bij kinderalimentatie wordt op grond van de Alimentatienormen een minimumbedrag van € 25 bij één kind/€ 50 bij meerdere kinderen gehanteerd.

Het berekenen van alimentatie is maatwerk. Een eenvoudige formule is daarvoor niet te geven.

De alimentatie wordt berekend op basis van de behoefte en de draagkracht. In de Alimentatienormen zijn de richtlijnen voor de berekening opgenomen.

Voor partneralimentaties die vóór 1 januari 2020 zijn aangevraagd of vastgesteld, duurt het recht op alimentatie twaalf jaar, te rekenen vanaf de datum van de echtscheiding. Er geldt een uitzondering voor kinderloze huwelijken die korter dan vijf jaar hebben geduurd; in dat geval is de alimentatieduur gelijk aan de duur van het huwelijk.

Per 1 januari 2020 zijn deze regels veranderd. Als hoofdregel geldt nu dat de duur van het recht op partneralimentatie gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar. Dus bij een huwelijk dat vier jaar heeft geduurd, is er twee jaar recht op alimentatie. Bij een huwelijk dat twaalf jaar heeft geduurd, is dat vijf jaar.

Maar er zijn drie belangrijke uitzonderingen.

Ten eerste: wanneer partijen op het moment van het echtscheidingsverzoek langer dan vijftien jaar zijn getrouwd en de alimentatiegerechtigde maximaal tien jaar is verwijderd van haar/zijn AOW-leeftijd, duurt het recht op partneralimentatie tot aan die AOW-leeftijd. De maximale alimentatieduur is hier dus tien jaar.

Ten tweede: als de kinderen die uit het huwelijk zijn geboren nog niet allemaal twaalf jaar zijn, duurt het recht op alimentatie net zolang totdat het jongste kind twaalf jaar wordt. De maximale alimentatietermijn is hier dus twaalf jaar.

En tenslotte: wanneer partijen op het moment van het echtscheidingsverzoek langer dan vijftien jaar zijn getrouwd en de alimentatiegerechtigde is op of voor 1 januari 1970 geboren, dan is er recht op tien jaar alimentatie in plaats van vijf jaar. Het gaat hier om een overgangsregeling voor hen die op 1 januari 2020 ouder zijn dan vijftig jaar. De groep waarvoor deze regeling geldt wordt met het verstrijken van de tijd logischerwijs steeds kleiner.

.

Betaalde partneralimentatie kan in de aangifte inkomstenbelasting als aftrekpost worden opgevoerd. Het bedrag wat terug wordt gekregen, hangt af van de totale aangifte.

Kinderalimentatie is niet fiscaal aftrekbaar.

Het staat ex-partners in beginsel vrij om de afspraken over partneralimentatie te maken, die zij wensen. Van partneralimentatie kan dus worden afgezien. Echter, als de alimentatiegerechtigde aanspraak dient te maken op een bijstandsuitkering, kan hij/zij verplicht worden alimentatie te vorderen. Deze verplichting geldt ook als is afgezien van partneralimentatie.

Omdat kinderalimentatie in het belang van het kind is, mogen ouders daar in beginsel niet van afzien. Wel mag ervoor worden gekozen dat een bijdrage op een kinderrekening te storten.

Op grond van de wet eindigt de alimentatieverplichting als de alimentatiegerechtigde trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat samenleven “als waren zij gehuwd”. In een echtscheidingsconvenant kunnen daarover andere afspraken worden gemaakt.

Bij een co-ouderschap verblijft een kind nagenoeg evenveel tijd bij iedere ouder. Omdat de draagkracht van de ouders meestal verschilt, kan er sprake zijn van kinderalimentatie.

Bij co-ouderschap spreken ouders regelmatig af dat de kosten van de kinderen van een kindrekening voldaan worden. De bijdrage van ouders op die kindrekening kan verschillen. Naast die bijdrage kan er sprake zijn van kinderalimentatie.

Kinderalimentatie wordt tot aan het 18e levensjaar aan de verzorgende ouder betaald. Vanaf 18 tot 21 jaar heeft de jongmeerderjarige zelf recht op alimentatie, tenzij hij/zij zelf een eigen inkomen heeft waarmee hij/zij in het eigen levensonderhoud voorziet. Vanaf het 21ste levensjaar wordt de meerderjarige in beginsel geacht in zijn eigen levensonderhoud te voorzien. Enkel als dat niet mogelijk is of niet verwacht mag worden, kan vanaf het 21ste levensjaar nog alimentatie betaald moeten worden.

Alimentatie moet betaald worden vanaf de afgesproken datum, dan wel vanaf de datum die de rechter heeft bepaald. De rechter zal vaak bepalen dat alimentatie betaald moet worden, vanaf de maand volgend op de datum van het verzoek tot vaststelling van de alimentatie.

Alimentatie kan worden aangepast als er sprake is van gewijzigde omstandigheden, zoals bijvoorbeeld latere geboorte van kinderen, huwelijk/geregistreerd partnerschap van de verzorgende ouder, inkomensstijging of –daling en/of wijziging van de zorgregeling.

Als de alimentatie is vastgelegd in een beschikking kan door het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen of een deurwaarder tot incasso worden overgegaan.

Een gemiddeld alimentatie bedrag bestaat niet, omdat alimentatie wordt berekend op basis van de behoefte en de draagkracht. Dit is in ieder geval anders. Enkel bij kinderalimentatie wordt op grond van de Alimentatienormen een minimumbedrag van € 25 bij één kind/€ 50 bij meerdere kinderen gehanteerd.

Alimentatiebedragen worden in beginsel jaarlijks verhoogd op grond van een indexeringspercentage. Dat percentage is gekoppeld aan de wijziging van het gemiddeld loon en wordt aan het eind van ieder jaar vastgesteld door de minister van Justitie.

Op verschillende websites is een berekeningstool te vinden, waarmee de jaarlijkse indexering simpel berekend kan worden, zoals op de website van het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen.

In beginsel dient de ouder, waar het kind zijn/haar hoofdverblijfplaats heeft, alle kosten van het kind te voldoen met uitzondering van de kosten die samenhangen met het verblijf van het kind bij de alimentatieplichtige ouder. Onder de kinderalimentatie vallen dus in beginsel alle kosten behalve de verblijfskosten.